Giáo án Ngữ văn 9
? Xác định bố cục bài thơ?
- HS: Xác định: bài thơ gồm có bốn phần.
? Mạch cảm xúc của nhà thơ biểu hiện nh
thế nào ? (xúc động) .
? Giọng điệu bài thơ có gì đáng lu ý ?
(Nghiêm trang, tha thiết, đau xót lẫn tự
hào).
- HS: Trả lời: xúc động, nghiêm trang, tha
thiết, đau xót lẫn tự hào.
- GV: Hớng dẫn HS đọc bài.
- HS: Đọc bài theo yêu cầu của GV.
c. Bố cục
- Bố cục : 4 khổ
+ Khổ 1: ấn tợng ban đầu khi tới lăng Bác.
+ Khổ 2: Cảm xúc về hình ảnh dòng ngời
ngày ngày đến và vào viếng Bác.
+ Khổ 3: Xúc cảm về Bác.
+ Khổ 4: Niềm mong ớc khi phải rời xa,
trở về quê hơng miền Nam.
- Theo dòng tâm trạng của tác giả. Cảnh đ-
ợc miêu tả từ xa đến gần.
Hoạt động 2: Phân tích văn bản. ( 17 )
- GV: Tổ chức cho HS phân tích văn bản.
- HS: Đọc khổ thơ đầu.
? Cảm xúc của nhà thơ đợc thể hiện trong
cách xng hô nh thế nào ?.
? Cách xng hô nh vậy với Bác có phải là
mới mẻ không ? Nét mới trong lời bày tỏ
cảm xúc là gì ?.
? Tại sao tác giả lại không dùng từ " thăm
" mà lại dùng từ " viếng " ?.
- HS: Xác định.
- GV: Mở rộng về các nhà thơ khác xng
con : Chế Lan Viên , Tố Hữu.
? Cách tả tre của tác giả có điều gì đáng
chú ý ?.
- HS: Phát hiện và nhận xét.
? Ngoài hình ảnh hàng tre, tác giả còn cảm
nhận đợc điều gì ? Phân tích những hình
ảnh đó ?.
- HS: Xác đinh, phân tích.
- HS: Đọc khổ 2 - 3.
? Theo em, hình ảnh Bác đợc tác giả nói
đến trong bài thông qua những hình ảnh
thơ nào ?
- HS: Xác định đợc 3 hình ảnh.
? Hình ảnh " Bác nằm dịu hiền " gợi
cho em suy nghĩ gì ?
- HS: Trình bày suy nghĩ.
? Hình ảnh Bác nằm trong lăng, nhng
trong tâm tởng Bác vẫn còn sống mãi .
Cảm xúc ấy đợc tác giả diễn tả ở câu thơ
nào ?.
- HS: Phát hiện.
? Em cảm nhận đợc tình cảm của tác giả
với Bác nh thế nào qua những hình ảnh
II. Phân tích:
1. Hình ảnh lăng Bác qua cảm xúc của nhà
thơ.
- Thể hiện sự gần gũi, thân thơng, kính
trọng.
- Bộc lộ nỗi khát khao của con mong gặp
Bác và nỗi nhớ nhung của con đến " thăm "
cha.
- Hình ảnh hàng tre: là biểu tợng con ngời
dân tộc Việt Nam quanh Bác.
- Dòng ngời quanh lăng: thể hiện lòng
thành kính của tác giả và nhân dân thật
giản dị tinh tế .
2 . Cảm xúc của tác giả về Bác Hồ.
- Hình ảnh " mặt trời " trong lăng chỉ Bác
Hồ - đây là hình ảnh ẩn dụ vừa nói sự vĩ
đại của Bác, vừa thể hiện sự tôn kính của
nhân dân, của nhà thơ với Bác.
- Hình ảnh Bác nằm trong lăng diễn tả sự
yên tĩnh trang nghiêm, gợi nghĩ tâm hồn
đẹp trong sáng này và những vần thơ trăng
của Ngời .
- Hình ảnh " trời xanh là mãi mãi" khẳng
định sự trờng tồn, hoá thân vào thiên nhiên
đất nớc nh trời xanh còn mãi .
- Cảm xúc đau xót đợc bộc lộ trực tiếp
"Mà sao nghe nhói tim ".
* Tác giả bày tỏ lòng ngợi ca, kính yêu, t
hào về sự bất tử cuả Bác, những đau xót tr-
ớc hiện thực Bác đã ra đi.
GV: Trần Thị Hơng 28
Giáo án Ngữ văn 9
đó ?
- HS: Khái quát chung.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
- HS: Đọc đoạn cuối .
? Tâm trạng của tác giả thể hiện trong
đoạn cuối nh thế nào ?
- HS: Phát hiện và nhận xét.
? Ước muốn hoá thân của nhà thơ thể hiện
tình cảm gì của nhà thơ với Bác ?
- HS: Trình bày suy nghĩ riêng của mình.
3 . Tâm trạng khi rời xa lăng
- Tâm trạng lu luyến muốn đợc ở mãi bên
Ngời
- Nhà thơ muốn hoá thân: Làm con chim +
bông hoa + cây tre để dâng tiếng hát, hơng
thơm, làm cây tre trung hiếu canh cho Bác
ngày đêm .
* Lòng thành kính thiêng liêng của một
con ngời Nam Bộ .
Hoạt động 3: Tổng kết - luyện tập. ( 9 )
? Nêu những nét đặc sắc nghệ thuật ?
? Khái quát nội dung của văn bản ?.
- Học sinh đọc ghi nhớ SGK .
Giáo viên giao bài tập cho hai đối tợng :
học trung bình và học giỏi.
a, Đọc thuộc một đoạn thơ mà em thích ?.
Nêu lí do ?.
b, Hình ảnh hàng tre lặp lại ở cuối bài thơ
có ý nghĩa gì ?
- HS: Xác định: Lòng trung hiếu của ngời
Việt Nam với Bác, dòng cảm xúc đợc trọn
vẹn thể hiện sự phát triển của mạch cảm
xúc trong thơ.
III. Tổng kết - Luyện tập
1. Nghệ thuật.
- Sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ ,
giọng điệu trang nghiêm .
2. Nội dung.
Ghi nhớ SGK.
3. Luyện tập.
- Hình ảnh hàng tre ở cuối bài thơ: Lòng
trung hiếu của ngời Việt Nam với Bác làm
đậm nét hình ảnh, gây ấn tợng sâu sắc cho
bài thơ và dòng cảm xúc đợc trọn vẹn thể
hiện sự phát triển của mạch cảm xúc trong
thơ.
IV. Củng cố. ( 3 )
- HS: Nhắc lại nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ.
V. Dặn dò. ( 2 )
Giáo viên hớng dẫn học sinh học bài ở nhà:
- Nắm chắc các kiến thức đã học.
- BTVN: Học thuộc lòng bài thơ. Tập phân tích bài thơ hoàn chỉnh.
- Chuẩn bị: Nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ).
GV: Trần Thị Hơng 29
Giáo án Ngữ văn 9
Ngày soạn: 23/02/2009
Ngày dạy: 25 /02/2009
Tiết 118 - Tập làm văn:
Nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích )
A. Mục tiêu: Giúp học sinh:
- Hiểu rõ yêu cầu đối với bài văn nghị luận về nhân vật văn học, biết cách làm văn đúng với
các yêu cầu ấy.
- Rèn kĩ năng làm văn nghị luận về nhân vật văn học.
B. ph ơng pháp :
- Nêu và giải quyết vấn đề.
c. Chuẩn bị:
- GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo.
- HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học.
d. tiến trình lên lớp:
I. ổn định tổ chức. ( 1 )
- Kiểm tra sĩ số.
II. Kiểm tra bài cũ. ( 5 )
Câu hỏi: Nhắc lại yêu cầu các bớc làm bài văn nghị luận về vấn đề t tởng đạo lí ?.
III. Bài mới.
1. Đặt vấn đề: Trực tiếp.
2. Khai triển.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích). ( 20 )
- GV: Tổ chức cho HS tìm hiểu bài.
- HS: Đọc văn bản mẫu ở SGK .
? Vấn đề nghị luận của bài văn là gì ?
- HS: Xác định: những phẩm chất, đức tính
tốt đẹp, đáng yêu của anh thanh niên làm
công tác khí tợng
? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn
bản ?
- HS: Hoạt động nhóm, đại diện trả lời.
- GV: Bổ sung, nhận xét.
? Ngời viết đã triển khai vấn đề nghị luận
qua những luận điểm nào ?.
- HS: Trả lời: qua hệ thống luận điểm
I . Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm
truyện (đoạn trích).
1. Xét ví dụ
* Văn bản mẫu:
- Vấn đề nghị luận: Những phẩm chất, đức
tính tốt đẹp, đáng yêu của anh thanh niên
làm công tác khí tợng kiêm vật lí địa cầu -
nhân vật chính trong "Lặng lẽ Sa Pa" của
Nguyễn Thành Long.
- Nhan đề :
+ Hình ảnh anh thanh niên làm công tác
khí tợng kiêm vật lí địa cầu trong "Lặng lẽ
Sa Pa" của Nguyễn Thành Long.
+ Vẻ đẹp, lối sống, tình ngời trong "Lặng
lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long.
- Hệ thống luận điểm :
1. Các câu nêu vấn đề nghị luận:
" Dù đợc miêu tả khó phai mờ "
GV: Trần Thị Hơng 30
Giáo án Ngữ văn 9
? Tìm những câu nêu lên hoặc cô đúc luận
điểm của văn bản ?.
- HS: Hoạt động nhóm, đại diện trả lời.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
? Để khẳng định các luận điểm, ngời viết
đã lập luận nh thế nào ?
? Nhận xét về các hình thức luận điểm ,
luận cứ trong bài văn ?
- HS: Xác định, nhận xét.
? Qua tìm hiểu văn bản mẫu em hãy cho
biết thế nào là nghị luận về tác phẩm
truyện ?.
- HS: Rút ra kết luận.
- GV: Giải thích, thống nhất.
- HS: Đọc ghi nhớ SGK.
- GV: Lu ý, nhấn mạnh một số điểm trong
ghi nhớ.
- HS: Ghi nhớ.
2 . Các câu nêu luận điểm:
+ Câu: Trớc tiên của mình .
+ Câu: " Nhng anh chu đáo " .
+ Câu: Công việc khiêm tốn .
3. Câu cô đúc luận điểm.
- Cuộc sống tin yêu - cuối đoạn.
- Cách lập luận :
+ Vừa phân tích + giải thích + chứng minh
vẻ đẹp của anh thanh niên.
+ Luận cứ, luận điểm rõ ràng, phù hợp,
ngắn gọn dễ hiểu.
+ Bài viết có sự mạch lạc: nêu vấn đề nghị
luận, hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng,
rành mạch, nâng cao vấn đề nghị luận.
2. Kết luận
* Ghi nhớ: SGK .
- Nhận xét đúng nhân vật, dựa vào đặc
điểm tính cách nhân vật, phải có luận cứ,
luận chứng, lời văn chính xác.
Hoạt động 2: Luyện tập. ( 14 )
- GV: Tổ chức, hớng dẫn HS làm bài tập.
- HS: Đọc đoạn văn, suy nghĩ lần lợt trả lời
các câu hỏi ở SGK.
- GV: Gọi HS trả lời, nhận xét.
- HS: Trả lời, nhận xét và đa ra kết luận.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
- HS: Ghi nhớ.
II. Luyện tập.
- Vấn đề nghị luận: Sự lựa chọn, đau đớn
vẻ đẹp của Lão Hạc.
- Tác giả nêu ý kiến đánh giá về Lão Hạc.
+ Nam Cao đã gián tiếp từ đầu .
+ Lão đã chọn cái chết trong sống
nhục.
+ Cái chết của Lão thể hiện một tình phụ
tử thiêng liêng , sâu sắc .
+ Để bảo toàn nhân cách cái chết .
- Qua đó em hiểu thêm về Lão Hạc :
Hiểu thêm vẻ đẹp bên trong, vẻ đẹp tâm
hồn của Lão Hạc.
IV. Củng cố. ( 3 )
- HS trả lời câu hỏi: ? Nh thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích) ?.
V. Dặn dò. ( 2 )
Giáo viên hớng dẫn học sinh học bài ở nhà:
- Nắm chắc các kiến thức đã học.
- BTVN: Làm hoàn chỉnh bài tập vào vở BT
- Chuẩn bị: Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
GV: Trần Thị Hơng 31
Giáo án Ngữ văn 9
Ngày soạn: 23/02/2009
Ngày dạy: 27 /02/2009
Tiết 119 - Tập làm văn:
Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện
( Hoặc đoạn trích )
A. Mục tiêu: Giúp học sinh:
- Nắm đợc các bớc làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ).
- Biết cách viết bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) cho đúng với các yêu cầu của
kiểu bài .
- Rèn luyện kĩ năng thực hành các bớc khi làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn
trích ), cách tổ chức, triển khai các luận điểm. Rèn luyện năng lực t duy tổng hợp và phân tích khi
viết văn nghị luận .
b. ph ơng pháp :
- Nêu và giải quyết vấn đề.
c. Chuẩn bị:
- GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo.
- HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học.
d. tiến trình lên lớp:
I. ổn định tổ chức. ( 1 )
- Kiểm tra sĩ số.
II. Kiểm tra bài cũ. ( 5 )
Câu hỏi: ? Thế nào là bài văn nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích ?.
III. Bài mới.
1. Đặt vấn đề: Trực tiếp.
2. Khai triển.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). ( 10 )
- GV:Cho HS đọc 4 đề ở SGK.
? Các đề bài trên đã nêu những vấn đề nghị
luận nào về tác phẩm truyện ?.
- HS: Xác định: nghị luận tác phẩm truyện,
nghị luận một đoạn thơ.
? Các từ "suy nghĩ" và "phân tích" trong đề
cho ta biết giữa các đề bài có sự giống
nhau và khác nhau nh thế nào ?.
- HS: Phân biệt: Đều là kiểu bài nghị luận
về tác phẩm truyện.
? Qua phân tích các đề trên em có nhận xét
gì về dạng đề bài nghị luận về một tác
phẩm truyện ?.
- HS: Rút ra nhận xét về đề bài nghị luận
I. Tìm hiểu đề bài nghị luận về tác phẩm
truyện ( hoặc đoạn trích ).
1. Tìm hiểu các đề bài SGK.
- Giống nhau: Đều là kiểu bài nghị luận về
tác phẩm truyện ( đoạn trích ).
- Khác nhau:
+ Suy nghĩ: là xuất phát từ sự cảm, hiểu
của mình để rút ra nhận xét, đánh giá.
+ Phân tích: là xuất phát từ tác phẩm để
lập luận và sau đó nhận xét đánh giá.
2. Nhận xét :
- Có hai dạng đề nghị luận về một tác
phẩm truyện.
+ Dạng đề có mệnh lệnh: Suy nghĩ hoặc
cảm nhận ( về nhân vật, tác phẩm ).
GV: Trần Thị Hơng 32
Giáo án Ngữ văn 9
về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
- GV: Bổ sung, thống nhất.
- HS: Ghi nhớ.
+ Dạng đề không kèm mệnh lệnh:
VD: Vẻ đẹp, lối sống, tình ngời trong
"Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long.
Hoạt động 2: Tìm hiểu cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (đoạn trích). ( 15 )
- HS: Đọc đề bài SGK.
- GV: Chép đề lên bảng.
? Hãy tìm hiểu đề cho đề văn trên ?
- HS: Phát hiện: nghị luận về nhân vật
trong tác phẩm.
? Nét nổi bật ( phẩm chất điển hình ) của
nhân vật ông Hai là gì ?
- HS: Liệt kê: tình yêu Làng quyện với
lòng yêu nớc.
? Tình yêu làng, yêu nớc của ông Hai đợc
bộc lộ trong tình huống nào? Những chi
tiết nghệ thuật nào chứng tỏ một cách sinh
động, thú vị tình yêu làng và lòng yêu nớc
ấy ? ( Về tâm trạng , cử chỉ , lời nói ).
-HS: Lập dàn ý.
- GV: Cho HS đọc phần mở bài neu nhận
xét phần mở bài.
- GV: Tổng quát lại và cho HS đọc ghi
nhớ.
- HS: Ghi nhớ.
II. Cách làm bài nghị luận về tác phẩm
truyện (đoạn truyện).
Đề bài : Suy nghĩ về nhân vật ông Hai
trong truyện ngắn "Làng" của Kim Lân.
1. Tìm hiểu đề .
- Nghị luận về nhân vật trong tác phẩm.
2. Tìm ý :
- Nét nổi bật ở ông Hai: Tình yêu Làng
quyện với lòng yêu nớc.
- Các biểu hiện:
+ Khoe làng.
+ Đau đớn, tủi hổ khi nghe tin làng theo
giặc.
+ Khi nghe tin làng đợc cải chính thì ông
sung sớng, tự hào.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật.
+ Miêu tả hành động nhân vật.
+ Ngôn ngữ đối thoại.
+ Ngôn ngữ độc thoại.
3 . Lập dàn ý.
a. Mở bài.
bThân bài.
c. Kết bài.
4.Viết bài.
* Ghi nhớ SGK.
Hoạt động 3: Luyện tập. ( 10 )
- GV: Tổ chức cho HS luyện tập.
- HS: Tìm hiểu, trình bày, nhận xét.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
II. Luyện tập.
Đề bài : Suy nghĩ của em về truyện ngắn
Lão Hạc của Nam Cao.
IV. Củng cố. ( 2 )
- HS: ? Cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích) ?.
V. Dặn dò. ( 2 )
Giáo viên hớng dẫn học sinh học bài ở nhà:
- Nắm vững toàn bộ kiến thức tiết học,
- Làm hoàn chỉnh bài tập vào vở BT.
- Chuẩn bị: Luyện tập làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
GV: Trần Thị Hơng 33
Giáo án Ngữ văn 9
Ngày soạn:25/02/2009
Ngày dạy: 28/02/2009
Tiết 120 - Tập làm văn:
Luyện tập làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích )
A. Mục tiêu: Giúp học sinh:
- Củng cố tri thức về yêu cầu, về cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích) đã
học ở các tiết trớc.
- Qua hoạt động luyện tập cụ thể mà nắm vững, thành thạo thêm kĩ năng tìm ý, lập ý, kĩ năng
viết một bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
b. ph ơng pháp :
- Nêu và giải quyết vấn đề, luyện tập.
c. Chuẩn bị:
- GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo.
- HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học.
d. tiến trình lên lớp:
I. ổn định tổ chức. ( 1 )
- Kiểm tra sĩ số.
II. Kiểm tra bài cũ.
III. Bài mới. Kiểm tra. ( 15 )
Điểm Lời phê của thầy cô giáo
Câu 1.Thành phần biệt lập là thành phần bao gồm những thành phần nào? Hảy kể tên ?
Câu 2.Công dụng của thành phần gọi dáp là gì? cho ví dụ phân tích.
Câu 3.Tìm thành phần phụ chú trong câu sau và cho biết chúng bổ sung điều gì?
Chúng tôi, mọi ngời- kể cả anh,đều tởng con bé đứng yên đó thôi.
Câu 4.Tìm thành phần gọi đáp trong câu ca dao sau và cho biết lời gọi đáp hớng tới ai ?.
Bầu ơi thơng lấy bí cùng .
Tuy rằng khác giống nhng chung một giàn.
1. Đặt vấn đề: Trực tiếp.
2. Khai triển.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu đề bài. ( 5 )
- GV: Tổ chức cho HS tìm hiểu đề.
- HS: Đọc đề bài.
- GV: Chép đề lên bảng.
? Đề yêu cầu nghị luận về vấn đề gì ?
- HS: Xác định: nghị luận về một đoạn
trích tác phẩm truyện.
I . Tìm hiểu đề.
Đề bài : Cảm nhận của em về đoạn trích
"Chiếc lợc ngà " của Nguyễn Quang Sáng.
- Tính chất của đề: Nghị luận về một đoạn
trích tác phẩm truyện.
- Nội dung: Cảm nhận về đoạn trích truyện
ngắn "Chiếc Lợc Ngà" của Nguyễn Quang
Sáng.
GV: Trần Thị Hơng 34
Giáo án Ngữ văn 9
- GV: Thống nhất.
Hoạt động 2: Hớng dẫn lập dàn ý. ( 15 )
- GV: Tổ chức cho HS xây dựng dàn bài
chi tiết cho đề văn theo những câu hỏi gợi
ý trong SGK trang 69 (có nhận xét, đánh
giá, gợi ý, tổng kết, nhấn mạnh )
- HS: Thực hiện theo hớng dẫn và yêu cầu
của GV.
- GV: Gọi HS trình bày dàn ý.
- HS: Trả lời, nhận xét.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
II . Lập dàn ý :
Mở bài :
- Giới thiệu truyện ngắn "Chiếc lợc ngà"
với những nét nổi bật về nội dung và nghệ
thuật.
Thân bài :
- Hoàn cảnh chiến tranh: ông Sáu đi chiến
đấu xa nhà nên bé Thu hiếm khi gặp đợc
cha.
- Tình cảm cha con ông Sáu và bé Thu trải
qua nhiều chịu đựng, thử thách,
+ Dù đã lâu không gặp nhau, nhng khi cha
trở về Thu nhất định không nhận cha vì
vậy ông Sáu rất buồn .
- Tình cảm cha con biểu hiện ở từng nhân
vật.
- Một số nét tiêu biểu về nghệ thuật :
+ Tình huống éo le, thử thách.
+ Chi tiết đặc sắc.
+ Ngời kể chuyện.
Kết bài :
- Tình cảm cha con sâu sắc, cảm động của
ông Sáu và bé Thu là nét ấn tợng nổi bật
nhất của truyện .
Hoạt động 3: Ra đề và hớng dẫn viết bài TLV số 6 (ở nhà). ( 5 )
- GV: Ra đề và hớng dẫn HS viết bài viết ở nhà.
Đề: Phân tích nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của Kim Lân.
IV. Củng cố. ( 2 )
- GV: Nhắc lại về cách viết bài nghị luận về một tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích)
V. Dặn dò. ( 2 )
Giáo viên hớng dẫn học sinh học bài ở nhà:
- Nắm vững toàn bộ kiến thức tiết học.
- Làm hoàn chỉnh bài tập vào vở BT.
- Chuẩn bị: Sang thu.
GV: Trần Thị Hơng 35
Giáo án Ngữ văn 9
Ngày soạn: 01/03/2009
Ngày dạy: 02/03/2009
Tiết 121 - Văn bản:
Sang thu
A. Mục tiêu: Giúp học sinh:
- Hiểu đợc tâm hồn rung động tinh tế và với những hình ảnh giàu sức biểu cảm, nhà thơ đã
diễn tả và biểu hiện sự biến chuyển của thiên nhiên đất nớc từ cuối hạ sang thu.
- Phân tích đợc những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự biến đổi của đất trời từ
cuối hạ sang thu.
- Rèn luyện năng lực cảm thụ thơ ca.
- Biết rung động và cảm nhận những hình ảnh gần gũi của cuộc sống xung quanh.
B. Phơng pháp:
- Nêu và giải quyết vấn đề.
c. Chuẩn bị:
- GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo.
- HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học.
D. tiến trình lên lớp:
I. ổn định tổ chức. ( 1 )
- Kiểm tra sĩ số.
II. Kiểm tra bài cũ. ( 5 )
Câu hỏi: ? Đọc thuộc bài thơ "Viếng lăng Bác"? Nêu cảm xúc của em khi học xong bài thơ
này ?.
III. Bài mới.
1. Đặt vấn đề: Trực tiếp.
2. Khai triển.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Đọc - tìm hiểu chung văn bản. ( 10 )
- GV: Tổ chức cho HS tìm hiểu chung
văn bản.
? Giới thiệu vài nét chính về tác giả ?.
? Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ ?
- HS : Trả lời: tên thật là Nguyễn Hữu
Thỉnh.
- HS: Đọc và giải thích các từ ngữ khó.
? Bài thơ viết theo thể thơ nào?
- HS: Xác định: thể thơ 5 chữ.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
I. Đọc - tìm hiểu chung văn bản
1. Tác giả.
- Tên thật: Nguyễn Hữu Thỉnh (1942) Quê ở
Tam Dơng - Vĩnh Phúc.
2. Tác phẩm.
a. Hoàn cảnh sáng tác.
- Sáng tác 1977 .
- Là một trong những sáng tác thành công
nhất của nhà thơ Hữu Thỉnh .
b. Đọc - tìm hiểu từ khó.
c. Thể thơ.
- 5 chữ .
Hoạt động 2: Phân tích văn bản. ( 17 )
- GV: Tổ chức cho HS phân tích bài thơ.
II. Phân tích:
GV: Trần Thị Hơng 36
Giáo án Ngữ văn 9
? Sự biến đổi trời đất sang thu bắt đầu từ
đâu, gợi tả qua những hình ảnh, hiện tợng
gì ?
? Em có nhận xét gì về cách cảm nhận và
miêu tả thiên nhiên của Hữu Thỉnh?
- HS: Phát hiện.
? Một loạt những từ ngữ diễn tả cảm giác
và từ láy đã đợc sử dụng trong đoạn thơ
có tác dụng gì?
? Theo em hình ảnh , câu thơ nào thể
hiện rõ một nét riêng của thời điểm giao
mùa hạ - thu ?
? Em hiểu nh thế nào về hai câu thơ cuối
bài thơ .
- HS: Trình bày cách cảm nhận riêng.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
? Em có nhận xét gì về cách cảm nhận và
miêu tả thiên nhiên của Hữu Thỉnh?
- HS: Trả lời, nhận xét.
1. Sự biến đổi của đất trời sang thu.
- Tín hiệu của sự chuyển mùa: mùa thu đã
về mang theo hơng ổi chín phả vào gió.
- Cảm nhận tinh tế bằng một tâm hồn nhạy
cảm, tác giả thả hồn vào sự chuyển mùa của
thiên nhiên, đất trời: một chút ngỡ ngàng,
một chút bâng khuâng, hơn cả là niềm vui
trớc tạo vật.
2. Cảm nhận của nhà thơ về những biến
chuyển trong không gian lúc sang thu.
- Sơng đầu thu giăng mắc nhẹ nhàng chuyển
động chầm chậm nơi đờng thôn ngõ xóm.
- Cách cảm nhận và miêu tả của tác giả: tinh
tế, liệt kê, thông minh để lí giải sự chuyển
mùa của thiên nhiên, đất trời.
Hoạt động 3: Tổng kết - luyện tập. ( 7 )
- GV: Cho HS tổng kết nội dung và nghệ
thuật của bài thơ.
- HS: Trả lời, nhận xét.
- GV: Bổ sung, thống nhất.
- HS: Đọc ghi nhớ.
- GV: Cho HS đọc yêu cầu bài tập luyện
tập.
- HS: Trả lời, nhận xét, kết luận.
- GV: cho HS viết bài văn ngắn về cảm
nhận của tác giả khi chuyển mùa.
- HS: Thực hiện, trả lời.
III . Tổng kết - luyện tập
1. Tổng kết: Ghi nhớ SGK
+ Vẻ đẹp giao mùa.
+ Niềm vui trớc thiên nhiên.
+ Nghệ thuật thơ trữ tình.
2. Luyện tập.
- 2 câu thơ cuối: biện pháp nhân hoá, sáng
tạo độc đáo.
- Viết bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của
Hữu Thỉnh trớc đất trời chuyển biến lúc
sang thu.
IV. Củng cố. ( 2 )
- HS: Nêu nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ ?.
V. Dặn dò. ( 2 )
Giáo viên hớng dẫn học sinh học bài ở nhà:
- Nắm vững toàn bộ kiến thức tiết học.
- Làm hoàn chỉnh bài tập vào vở BT.
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Chuẩn bị: Nói với con.
GV: Trần Thị Hơng 37
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét