Khoá luận tốt nghiệp
hiện công việc tiếp sau đó trở nên vô nghĩa. Vì vậy trước hết các doanh nghiệp
phải biết được những công việc mà doanh nghiệp cần thực hiện.
Xác định nhiệm vụ, mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp là giai đoạn
mở đầu vô cùng quan trọng trong việc thực hiện quản trị kinh doanh theo
chiến lược. Các mục tiêu được xác định rõ ràng và cụ thể là điều quan trọng để
doanh nghiệp đạt được thành công.
* Các nguyên tắc xác định mục tiêu
- Tính cụ thể: mục tiêu cần làm rõ liên quan đến những vấn đề gì? tiến
độ thực hiện như thế nào? và kết quả cuối cùng cần đạt được? Mục tiêu càng
cụ thể thì càng dễ hoạch định chiến lược thực hiện mục tiêu đó. Tính cụ thể
bao gồm cả việc định lượng các mục tiêu, các mục tiêu cần được xác định
dưới dạng các chỉ tiêu cụ thể.
- Tính khả thi: một mục tiêu đặt ra phải có khả năng thực hiện được, nếu
không sẽ là phiêu lưu hoặc phản tác dụng. Do đó, nếu mục tiêu quá cao thì
người thực hiện sẽ chán nản, mục tiêu quá thấp thì sẽ không có tác dụng.
- Tính thống nhất: các mục tiêu đề ra phải phù hợp với nhau để quá trình
thực hiện một mục tiêu này không cản trở đến việc thực hiện các mục tiêu
khác. Các mục tiêu trái ngược thường gây ra những mâu thuẫn nội bộ doanh
nghiệp, do vậy cần phải phân loại thứ tự ưu tiên cho các mục tiêu. Tuy nhiên
các mục tiêu không phải hoàn toàn nhất quán với nhau, khi đó cần có những
giải pháp dung hòa trong việc thực hiện các mục tiêu đề ra.
- Tính linh hoạt: những mục tiêu đề ra phải có thể điều chỉnh được cho
phù hợp với sự thay đổi của môi trường nhằm tránh được những nguy cơ và
tận dụng những cơ hội. Tuy vậy, khi thay đổi những mục tiêu cũng cần phải
thận trọng vì sự thay đổi này phải đi đôi với những thay đổi tương ứng trong
các chiến lược liên quan cũng như các kế hoạch hành động.
1.2.2. Đánh giá môi trường bên ngoài
Mục tiêu của việc đánh giá môi trường bên ngoài là đề ra danh sách tóm
gọn những cơ hội từ môi trường mà doanh nghiệp nên nắm bắt, đồng thời là
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
5
Khoá luận tốt nghiệp
những nguy cơ cũng từ môi trường đem lại, có thể gây ra những thách thức
cho doanh nghiệp mà có cần phải tránh.
Môi trường bên ngoài của doanh nghiệp bao gồm môi trường vĩ mô và
môi trường vi mô (môi trường ngành).
a. Môi trường vĩ mô
Phân tích môi trường vĩ mô cho ta câu trả lời cục bộ cho câu hỏi: Doanh
nghiệp đang phải đối phó với cái gì? Có 5 yếu tố thuộc môi trường vĩ mô mà
doanh nghiệp phải đối phó: yếu tố tự nhiên, yếu tố xã hội, yếu tố kinh tế, yếu
tố chính trị - pháp luật, yếu tố kỹ thuật - công nghệ. Các yếu tố này tác động
đến tổ chức một cách độc lập hay kết hợp với các yếu tố khác.
* Yếu tố tự nhiên
Các yếu tố tự nhiên bao gồm: năng lượng, tài nguyên thiên nhiên,
nước những yếu tố này có thể tạo ra các cơ hội cũng như thách thức cho
doanh nghiệp.
* Yếu tố xã hội
Tất cả các doanh nghiệp phải phân tích các yếu tố xã hội để ấn định
những cơ hội và đe dọa tiềm tàng. Các yếu tố xã hội thường thay đổi hoặc tiến
triển chậm chạp làm cho chúng đôi khi khó nhận ra. Những yếu tố xã hội gồm:
chất lượng đời sống, lối sống, sự linh hoạt của người tiêu dùng, nghề nghiệp,
dân số, mật độ dân cư, tôn giáo
* Yếu tố kinh tế
Các yếu tố kinh tế có ảnh hưởng rất lớn đến các doanh nghiệp, vì các
yếu tố này tương đối rộng cho nên doanh nghiệp cần chọn lọc để nhận biết các
tác động cụ thể ảnh hưởng trực tiếp nhất. Ảnh hưởng chủ yếu về kinh tế
thường bao gồm:
- Tỷ lệ lãi suất: tỷ lệ lãi suất có thể ảnh hưởng đến mức cầu đối với sản
phẩm của doanh nghiệp. Tỷ lệ lãi suất là rất quan trọng khi người tiêu dùng
thường xuyên vay tiền để thanh toán với các khoản mua bán hàng hóa của
mình. Tỷ lệ lãi suất còn quyết định mức chi phí về vốn và do đó quyết định
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
6
Khoá luận tốt nghiệp
mức đầu tư. Chi phí này là nhân tố chủ yếu khi quyết định tính khả thi của
chiến lược.
- Tỷ giá hối đoái: tỷ giá hối đoái là sự so sánh về giá trị của đồng tiền
trong nước với đồng tiền của các nước khác. Thay đổi về tỷ giá hối đoái có tác
động trực tiếp đến tính cạnh tranh của sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất trên
thị trường quốc tế. Sự thay đổi về tỷ giá hối đoái cũng làm ảnh hưởng lớn đến
giá cả của các mặt hàng xuất nhập khẩu của công ty.
- Tỷ lệ lạm phát: tỷ lệ lạm phát có thể gây xáo trộn nền kinh tế làm cho
sự tăng trưởng kinh tế chậm lại và sự biến động của đồng tiền trở nên không
lường trước được. Như vậy các hoạt động đầu tư trở thành những công việc
hoàn toàn may rủi, tương lai kinh doanh trở nên khó dự đoán.
- Quan hệ giao lưu quốc tế: Những thay đổi về môi trường quốc tế mang
lại nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngoài đồng thời cũng nâng cao sự
cạnh tranh ở thị trường trong nước.
* Yếu tố chính trị - pháp luật
Các yếu tố thuộc môi trường chính trị - pháp luật chi phối mạnh mẽ đến
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Sự ổn định chính trị được xác định là
một trong những tiền đề quan trọng cho hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Sự thay đổi của môi trường chính trị có thể ảnh hướng có lợi cho một
nhóm doanh nghiệp này nhưng lại kìm hãm sự phát triển nhóm doanh nghiệp
khác và ngược lại. Hệ thống pháp luật hoàn thiện, không thiên vị là một trong
những tiền đề ngoài kinh tế của kinh doanh. Mức độ hoàn thiện, sự thay đổi và
thực thi pháp luật trong nền kinh tế có ảnh hưởng lớn đến hoạch định và tổ
chức thực hiện chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Môi trường chính trị
- pháp luật tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp vì nó
ảnh hưởng đến sản phẩm, ngành nghề phương thức kinh doanh của doanh
nghiệp. Không những thế nó còn tác động đến chi phí: chi phí sản xuất, chi
phí lưu thông, chi phí vận chuyển, mức độ thuế suất đặc biệt là các doanh
nghiệp kinh doanh XNK còn bị ảnh hưởng bởi chính sách thương mại quốc tế,
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
7
Khoá luận tốt nghiệp
hạn ngạch do Nhà nước giao cho, luật bảo hộ cho các doanh nghiệp tham gia
hoạt động kinh doanh. Tóm lại môi trường chính trị - pháp luật có ảnh hưởng
rất lớn đến việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp bằng cách tác
động đến hoạt động của doanh nghiệp thông qua hệ thống công cụ luật pháp,
công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
8
Khoá luận tốt nghiệp
* Yếu tố công nghệ - kỹ thuật
Trình độ kỹ thuật, công nghệ tiên tiến cho phép doanh nghiệp chủ động
nâng cao chất lượng hàng hóa, năng suất lao động. Các yếu tố này tác động
hầu hết đến các mặt của sản phẩm như: đặc điểm sản phẩm, giá cả sản phẩm,
sức cạnh tranh của sản phẩm. Nhờ vậy doanh nghiệp có thể tăng khả năng
cạnh tranh của mình, tăng vòng quay của vốn lưu động, tăng lợi nhuận đảm
bảo cho quá trình tái sản xuất mở rộng của doanh nghiệp. Ngược lại với trình
độ công nghệ thấp thì không những giảm khả năng cạnh tranh của doanh
nghiệp mà còn giảm lợi nhuận, kìm hãm sự phát triển. Nói tóm lại, nhân tố kỹ
thuật công nghệ cho phép doanh nghiệp nâng cao năng suất lao động, chất
lượng sản phẩm nhờ đó mà tăng khả năng cạnh tranh, tăng vòng quay của vốn,
tăng lợi nhuận từ đó tăng hiệu quả kinh doanh.
b. Môi trường vi mô (môi trường ngành)
Sơ đồ tổng quát
* Những người gia nhập tiềm tàng (các đối thủ tiềm ẩn)
Các đối thủ tiềm ẩn là các doanh nghiệp hiện không ở trong ngành
nhưng có khả năng nhảy vào hoạt động kinh doanh trong ngành đó. Đối thủ
mới tham gia trong ngành có thể là yếu tố làm giảm lợi nhuận của doanh
nghiệp do họ đưa vào khai thác các năng lực sản xuất mới và mong muốn
giành được một phần thị trường.Vì vậy, những công ty đang hoạt động tìm
mọi cách để hạn chế các đối thủ tiềm ẩn nhảy vào lĩnh vực kinh doanh của họ.
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
9
Những người gia nhập
tiềm tàng
Các doanh nghiệp cạnh
tranh
Những sản phẩm
thay thế
Những người
mua
Những nhà
cung cấp
Khoá luận tốt nghiệp
Tuy nhiên có một số trở ngại cho các doanh nghiệp không cùng ngành
muốn nhảy vào ngành:
- Sự ưa chuộng của khách hàng với sản phẩm cũ bởi các vấn đề về
quảng cáo, nhãn hiệu, chất lượng sản phẩm và dịch vụ sau bán hàng.
- Khó khăn về giảm chi phí khi bắt đầu nhảy vào ngành khác.
- Tính hiệu quả của quy mô sản xuất kinh doanh lớn.
* Những sản phẩm thay thế
Sản phẩm thay thế là sản phẩm của các đối thủ cạnh tranh hiện tại, đây
là áp lực thường xuyên và đe dọa trực tiếp đến doanh nghiệp. Sản phẩm thay
thế là loại sản phẩm của những doanh nghiệp trong cùng ngành hoặc khác
ngành nhưng cùng thỏa mãn một nhu cầu của người tiêu dùng.
Như vậy, sự tồn tại những sản phẩm thay thế hình thành một sức ép
cạnh tranh rất lớn, nó giới hạn mức giá một doanh nghiệp có thể định ra và do
đó giới hạn mức lợi nhuận của doanh nghiệp. Ngược lại, nếu sản phẩm của
một doanh nghiệp có ít sản phẩm thay thế, doanh nghiệp có cơ hội để tăng giá
và kiếm được lợi nhuận nhiều hơn. Đặc biệt sản phẩm thay thế có thể xuất
hiện ngay trong nội bộ doanh nghiệp.
* Sức ép về giá của khách hàng.
Khách hàng được xem như sự đe dọa mang tính cạnh tranh khi họ đẩy
giá cả xuống hoặc khi họ yêu cầu chất lượng sản phẩm và dịch vụ tốt hơn làm
cho chi phí hoạt động của công ty tăng lên. Ngược lại nếu người mua có
những yếu thế sẽ tạo cho công ty cơ hội để tăng giá và kiếm nhiều lợi nhuận
hơn.
Sức ép từ khách hàng dựa trên một số chỉ tiêu:
- Khách hàng có tập trung hay không.
- Doanh nghiệp có phải là nhà cung cấp chính không.
- Mức độ chung thủy của khách hàng.
- Khả năng tìm sản phẩm thay thế của khách hàng.
- Chi phí chuyển đổi.
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
10
Khoá luận tốt nghiệp
- Khả năng hội nhập dọc thuận chiều.
* Sức ép về giá của nhà cung cấp
Nhà cung cấp được xem là sự đe dọa đối với doanh nghiệp khi họ có thể
đẩy mức giá hàng cung cấp cho doanh nghiệp lên hoặc giảm chất lượng sản
phẩm cung cấp, thay đổi điều kiện thanh toán, điều kiện giao hàng ảnh
hưởng đến giá thành, đến chất lượng sản phẩm do đó ảnh hưởng đến mức lợi
nhuận của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp thường phải quan hệ với các tổ
chức cung cấp nguồn hàng, các yếu tố đầu vào khác nhau như nguồn lao động,
vật tư thiết bị và tài chính. Các yếu tố làm tăng áp lực từ phía các nhà cung
cấp cũng tương ứng như các yếu tố làm tăng áp lực từ khách hàng:
- Số lượng tổ chức cung cấp ít, doanh nghiệp khó lựa chọn cơ sở cung
cấp.
- Sản phẩm công ty cần mua có rất ít loại sản phẩm có thể thay thế
được.
- Doanh nghiệp có phải là khách hàng chính của nhà cung cấp hay
không.
- Nhà cung cấp có tập trung hay không, nghĩa là các nhà cung cấp có sự
tập trung thì sức ép từ phía nhà cung cấp sẽ cao hơn, doanh nghiệp sẽ ở tình
trạng bất lợi.
1.2.3. Phân tích nội bộ doanh nghiệp.
Tất cả các tổ chức đều có thế mạnh và điểm yếu trong những bộ phận
chức năng của nó. Sẽ không có một doanh nghiệp nào đều mạnh hoặc đều yếu
như nhau trên mọi lĩnh vực. Những điểm mạnh/điểm yếu, những cơ hội/thách
thức rõ ràng đem lại cơ sở cho việc hoạch định mục tiêu và chiến lược. Đánh
giá môi trường nội bộ chính là việc rà soát, đánh giá các mặt của công ty, mối
quan hệ giữa các bộ phận, chỉ ra những điểm mạnh cũng như điểm yếu mà
công ty còn mắc phải, là tiền đề cho việc tận dụng và phát huy những mặt
mạnh, hạn chế cần khắc phục và sửa chữa những điểm yếu đang tồn tại.
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
11
Khoá luận tốt nghiệp
Phân tích nội bộ doanh nghiệp gồm có việc phân tích tài chính, phân
tích chức năng.
a. Phân tích tài chính
Để phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp cần phải sử dụng
những số liệu từ báo cáo tài chính của doanh nghiệp trong một số năm và so
sánh các chỉ tiêu này với nhau.
Các chỉ tiêu có thể dùng để phân tích như: tổng số vốn của doanh
nghiệp, doanh thu, lợi nhuận và các chỉ tiêu tổng hợp.
* Khả năng tài chính:
- Khả năng vay nợ =
Thông thường doanh nghiệp không thể vay quá khả năng. Nếu khả năng
vay của doanh nghiệp bị hạn chế thì phải kêu gọi thêm nguồn vốn của các
thành viên trong doanh nghiệp.
- Khả năng tăng vốn
PER =
Doanh nghiệp có khả năng tăng vốn cao nếu chỉ tiêu này cao hay giá
bán cổ phiếu doanh nghiệp trên thị trường cao, lợi tức của năm nay giữ lại để
đầu tư cho năm sau nhiều.
* Phân tích lợi nhuận.
Lợi nhuận của doanh nghiệp cần được so sánh với doanh thu, vốn chủ
sở hữu, giá thành
Doanh lợi doanh thu =
Chỉ tiêu này cho biết 1 đồng doanh thu đem lại cho doanh nghiệp bao
nhiêu đồng lợi nhuận. So sánh chỉ tiêu này của doanh nghiệp với các doanh
nghiệp khác trong ngành sẽ biết được hiệu quả làm việc của doanh nghiệp
Doanh lợi vốn chủ sở hữu =
Chỉ tiêu này cho biết 1 đồng vốn chủ sở hữu tạo ra bao nhiêu lợi nhuận
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
12
Khoá luận tốt nghiệp
b. Phân tích chức năng
* Chức năng sản xuất trong hoạt động kinh doanh là quá trình biến đổi
đầu vào thành đầu ra (hàng hóa và dịch vụ). Đối với hầu hết các ngành, chi phí
sản xuất chủ yếu để tạo ra hàng hóa và dịch vụ đều chiếm tỷ lệ lớn, vì vậy
chức năng sản xuất thường được coi là vũ khí cạnh tranh trong chiến lược của
doanh nghiệp.
* Chức năng Marketing và tiêu thụ sản phẩm: Marketing có thể được
mô tả như một quá trình xác định, dự báo thiết lập và thỏa mãn các nhu cầu
mong muốn của người tiêu dùng đối với sản phẩm hay dịch vụ Việc phân
tích hoạt động Marketing thường bao gồm các nội dung: phân tích khách
hàng, nghiên cứu thị trường, mua và bán hàng hóa.
* Chức năng quản trị nguồn nhân lực: quản trị nguồn nhân lực hiện nay
có tầm quan trọng rất lớn ở tất cả các doanh nghiệp. Mục tiêu của quản trị
nhân lực là phát triển một kế hoạch nhân lực bao gồm:
- Dự đoán về nguồn nhân lực mà doanh nghiệp có nhu cầu trong tương lai.
- Sắp xếp hợp lý nguồn nhân lực trong doanh nghiệp.
- Đảm bảo cung - cầu về nguồn nhân lực cho các mặt hoạt động.
- Xác định các biện pháp cụ thể để quản lý nguồn nhân lực.
* Chức năng nghiên cứu phát triển: trong các hoạt động đầu tư, đầu tư
vào nghiên cứu và phát triển thường đưa lại hiệu quả rất lớn. Hoạt động
nghiên cứu và phát triển có thể được chia thành 3 loại: nghiên cứu đổi mới sản
phẩm nhằm tạo ra sản phẩm hoàn toàn mới trước các đối thủ cạnh tranh,
nghiên cứu cải tiến sản phẩm nhằm nâng cao chất lượng hay hoàn thiện các
đặc tính của sản phẩm hiện có, thứ ba là nghiên cứu đổi mới công nghệ nhằm
cải tiến quá trình sản xuất để giảm chi phí hoặc nâng cao chất lượng.
* Chức năng quản lý nguyên vật liệu: chức năng này được coi là
phương pháp quản lý khoa học, nó đang trở thành một hoạt động ngày càng
quan trọng ở nhiều doanh nghiệp bởi vì nó giúp doanh nghiệp tạo lập được thế
mạnh về chi phí thấp. Do vậy quản lý nguyên vật liệu một cách có hiệu quả có
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
13
Khoá luận tốt nghiệp
thể làm giảm lượng tiền mặt nằm trong dự trữ để tăng đầu tư vào máy móc
thiết bị.
Tất cả các doanh nghiệp đều có những điểm mạnh, điểm yếu trong các
lĩnh vực kinh doanh. Không doanh nghiệp nào mạnh hay yếu đều về mọi mặt.
Những điểm yếu, điểm mạnh bên trong cùng những cơ hội, nguy cơ từ bên
ngoài là những điểm cơ bản mà doanh nghiệp cần quan tâm khi xây dựng
chiến lược. Xác định điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp là dựa vào sự so
sánh với các doanh nghiệp khác trong ngành và dựa vào kết quả hoạt động của
doanh nghiệp. Điểm mạnh của doanh nghiệp là những điểm làm tốt hơn đối
thủ, là những điểm mà đối thủ cạnh tranh không dễ dàng có được, nó tạo nên
lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp. Điểm yếu là những mặt hạn chế của
doanh nghiệp, đó là những điểm doanh nghiệp cần điều chỉnh khi xây dựng
chiến lược.
Để tổng hợp quá trình phân tích trên thì việc sử dụng mà trận SWOT là
hợp lý và cần thiết.
Ma trận SWOT (mặt mạnh, mặt yếu, cơ hội và nguy cơ)
Ma trận SWOT Cơ hội (O) Nguy cơ (T)
Mặt mạnh (S) Phối hợp S/O Phối hợp S/T
Mặt yếu (W) Phối hợp W/O Phối hợp W/T
S (strengths) : Các mặt mạnh
O (Opportunities) : Các cơ hội
T (Threats) : Các nguy cơ
W (Weaknesses) : Các mặt yếu
Để xây dựng ma trận SWOT, trước tiên cần kể ra các mặt mạnh, mặt
yếu, cơ hội và nguy cơ được xác lập bằng ma trận phân loại theo thứ tự ưu
tiên. Tiếp đó tiến hành so sánh một cách có hệ thống từng cấp tương ứng giữa
các yếu tố để tạo ra cấp phối hợp.
Phối hợp S/O thu được từ sự kết hợp giữa các mặt mạnh chủ yếu với
các cơ hội của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần sử dụng những mặt mạnh, cơ
Vũ Thị Thu Hiền - K45 QTKD
14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét